Jakie są rodzaje bezrobocia?

Stopa bezrobocia

Bezrobocie to zjawisko, które jest nieodłącznym elementem recesji gospodarczej, ale występuje ono także w czasach pozytywnej koniunktury. Bezrobocie jest nie tylko medialnym tematem, o którym możesz usłyszeć w telewizji. Jest to także ważne zagadnienie z punktu widzenia teorii ekonomii oraz rynku pracy. Jedną z kwestii poruszanych przez badaczy w tym zakresie są rodzaje bezrobocia. Więcej informacji na ten temat możesz znaleźć w naszym tekście.

Czym jest bezrobocie?

W literaturze można spotkać liczne definicje bezrobocia. Poszczególne z nich kładą nacisk na inne aspekty, ale większość z nich jest zgodna co do istoty. Zazwyczaj określa się, że bezrobocie to taki stan, w którym osoby zdolne oraz CHĘTNE do pracy zarobkowej nie są w stanie znaleźć odpowiadającego im zatrudnienia. Taki stan rzeczy oznacza, że do grona bezrobotnych nie zalicza się osób, które z różnych powodów nie poszukują pracy.

Zazwyczaj przedstawiciele nauk ekonomicznych i społecznych są zgodni także co do tego, jakie są rodzaje bezrobocia we współczesnej gospodarce wolnorynkowej.

Jakie są rodzaje bezrobocia?

Według powszechnie stosowanego podziału bezrobocie dzieli się na następujące kategorie:

  • frykcyjne,
  • strukturalne,
  • koniunkturalne,
  • klasyczne,
  • keynesistowskie,
  • cykliczne.

Czym charakteryzują się powyższe typy bezrobocia?

Frykcyjne

Bezrobocie frykcyjne ma krótkotrwały charakter i nie da się go usunąć. Pojawia się ono np. wówczas, gdy osoba bezrobotna poszukuje nowego zatrudnienia po przeprowadzce. W pewnym sensie bezrobocie frykcyjne ma dobrowolny charakter.

Strukturalne

Ten typ bezrobocia jest jednym z groźniejszych zjawisk w gospodarce. Pojawia się ono wówczas, gdy wybrana gałąź gospodarcza (może być to np. górnictwo czy przemysł stoczniowy) staje się branżą schyłkową. W takiej sytuacji nawet doświadczeni pracownicy tracą zatrudnienie w wyniku masowej redukcji etatów. Zazwyczaj bezrobocie strukturalne ma charakter długookresowy, a osoby nim dotknięte znajdują nową pracę dzięki przekwalifikowaniu się.

Koniunkturalne

Bezrobocie koniunkturalne jest bezpośrednio powiązane z kondycją krajowej/regionalnej gospodarki. Jeśli ta znajduje się w danym okresie czasu w stanie rozkwitu, bezrobocie ulega zmniejszeniu. Odwrotnie jest w sytuacji, gdy nadchodzi recesja gospodarcza. Najlepszym przykładem bezrobocia koniunkturalnego jest Wielki Kryzys z przełomu lat dwudziestych i trzydziestych dwudziestego wieku. Na niektórych terenach poziom bezrobocia wynosił wówczas nawet kilkadziesiąt procent.

Klasyczne i keynesistowskie

Podział bezrobocia na klasyczne i keynesistowskie jest dość archaiczny, ale wciąż niepozbawiony słuszności. Bezrobocie w ujęciu klasycznym wynika ze zbyt silnych żądań ze strony pracowników, co przekłada się na konieczność cięcia etatów. Z kolei bezrobocie keynesistowskie ma swoją przyczynę w zbyt niski poziom popytu na towary lub usługi przedsiębiorcy w danej gospodarce.

Cykliczne

Ten typ bezrobocia dotyczy tzw. branż sezonowych (produkcja wyrobów świątecznych, gastronomia, hotelarstwo, niektóre dziedziny budownictwa). Poziom zatrudnienia w tych obszarach rynku jest ściśle uzależniony od specyfiki branży. Przykładowo, w gastronomii zapotrzebowanie na siłę roboczą znacznie obniża się w czasie zimowym, z kolei podczas pory wiosennej i letniej właściwie każda restauracja poszukuje dodatkowych pracowników. Taki stan rzeczy oznacza, że w branżach tych zatrudnienie charakteryzuje się niskim poziomem stabilności.

Powyżej zostały przedstawione i pokrótce opisane najważniejsze rodzaje bezrobocia, a jeśli szukasz przyczyn bezrobocia i skutków braku pracy sprawdź nasze inne artykuły. Zagadnienie to jest niezwykle ważne. Umiejętność rozróżniania typów bezrobocia pozwala państwu na prowadzenie skutecznej polityki na rynku pracy.

Źródła:

  • Begg D., Fischer S., Dornbusch R., (2014) Mikroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
  • Marciniak S., (2013) Makro- i mikroekonomia: podstawowe problemy współczesności, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  • Milewski R., Kwiatkowski E., (2017) Podstawy ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN.